شرق نگار_ اگر در گذشته با مهریه یک دنیا ارادت و یک عالم صداقت با یکدیگر ازدواج میکردند، امروزه قانون حقوق زنان نقل محافل حقوقی بسیاری شده است. این قانون سالهاست در کش و قوس اصطلاحات زیادی قرار دارد و نظر معترضان و موافقان بسیاری را به خود جلب کرده است.
شاید شور و شوق جوانی در ابتدای ازدواج، مهرشان را در دل دیگری انداخته باشد اما این قرار گران که بسیاری از زوجهای جوان و چه بسا زن و شوهرهایی که سالیان سال در کنار هم به زندگی مشغول بودهاند را امروزه درگیر خود کرده و همان مهریهاش، مهرش را از دلش درآورده است.
در گفتگو با کارشناس حوزه حقوق خانواده، به بسیاری از مسائل این حوزه در قالب طرح سوال، پاسخ داده شده که در ادامه خواهید خواند.
آیا تعیین مهریه بالا و بیشتر از آن چیزی که در توان مرد است، باعث تداوم و تحکیم بنیان خانواده خواهد شد؟ از جمله مزایای مهریه میتوان به ایجاد پشتوانه مالی برای زوجه اشاره کرد و در قانون مدنی ایران نیز به دلیل اینکه فلسفه مهر همان راستی و درستی بنا شده، سقفی برای آن در نظر گرفته نشده است.
اما بر اساس آنچه که تعیین مهریه بالا در جامعه به معنای کسب جایگاه و شان بالا برای زوجه مطرح است، از آن طرف، مهریه بالا در تحقق هدف اصلی آن که همانا صداقت است، نقشی نخواهد داشت.
نظر شما در خصوص تعیین مهریههای سنگین با توجه به بالا رفتن قیمت سکه که همچنان رو به افزایش است، چیست؟ برخی افراد از پرداخت یک سکه طی ۲ ماه نیز عاجزند و زندان رفتن آنها در این خصوص خلاف شرع و قانون است، اما در هر صورت تاکید به رعایت حقوق زوجه نیز شده است.
بر این اساس یکی از دستور کارهای کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس، اصلاح قانون خانواده در بخش مهریه است تا بر این اساس حقی از زوج یا زوجه ضایع نگردد، زیرا بسیاری از بانوان با توجه به نوسانات شدید سکه و طلا و شرایط اقتصادی کنونی، درخواست تعدیل مهریه را دادهاند.
چه بازدارندگی برای سواستفادههای احتمالی زن به دلیل قانونی بودن مطلبه مهریه و سو استفاده مرد وجود دارد؟ باتوجه به شرایط کنونی اقتصادی و اجتماعی در جامعه، نیاز به بازنگری قوانین در این حوزه خواهیم داشت. فتواها و برخی قوانین میتوانند بر اساس شرایط جامعه تغییر کنند.
برخی مردان در صورت تصمیم به طلاق زن به هر دلیلی و برای فرار از مهریه، به قدری زن را در دادگاههای خانواده اذیت میکنند که زن از ادامه مسیر پشیمان و عطای دریافت مهریه را به لقایش میبخشد. از طرفی زنان نیز خواستار برابری حقوق بین زن و مرد هستند اما در مواقع عدم تفاهم و به محض بروز هر مشکل، مهریه را اهرم فشاری برای مرد در نظر میگیرند.
برخی معتقدند این حق نوعی جریمه برای مرد در صورت طلاق است تا یک حق طبیعی برای زن، نظر شما چیست؟ بر اساس قانون، در صورت عدم توانایی مرد در پرداخت مهریه، مهریه برای او قسطی میشود و در صورت نپرداختن اقساط مهریه به زن توسط آقا، در نهایت زندان را برای او به همراه خواهد داشت.
به جهت وجود چنین قوانینی لازم است تا جوانان و افرادی که قصد ازدواج دارند، قبل از تصمیمگیری برای ازدواج به مشاورههای تخصصی این حوزه مراجعه کنند و در تعیین مقدار آن نیز دقت لازم را داشته باشند. همچنین مردان برای اختصاص مهریه به زن باید وضعیت مالی خود را نیز مورد توجه قرار دهند.
برخی مهریهها را باتوجه به همان کلمه معروف ( کی داده کی گرفته )بصورت نمادین قرار میدهند، مثلا مقداری بال مگس یا چند هزار شاخه گل، نظرتون رو در این خصوص بفرمایید؟ برخی عروسان یا خانوادههای آنان روحیههای متفاوتی دارند یا بر این عقیدهاند که با قرار دادن مهریههای متفاوت از عرف جامعه، میتوانند خوشبختی دختر خود را تضمین نمایند. همچنین به جهت حفظ شان و شخصیت زوجین و احترام به این سنت حسنه بهتر است از مهریههایی که عرف جامعه هست استفاده نموده و از تعیین کردن مهریههای عجیب و غریب پرهیز کنند.
نظر شما در خصوص اینکه ماهیت مهریه تغییر کند یعنی از یک مبلغ ثابت به حقی قابل مذاکره متناسب با شرایط زوجین تبدیل گردد، چیست؟ در طرح اصلاح قانون مهریه مقرر شده از تعیین مهریههای سنگین در ازدواج و مسابقه افزایش تعداد سکه مهریه در بین مردم جلوگیری گردد.
یکی از راههای دیگر بازدارنده دیگر در این خصوص نیز افزودن حق الثبت مهریه و الزام زوجین در زمان عقد برای پرداخت آن است که این خود نیز عاملی برای کاهش مهریه و تعیین مهریههای متناسب خواهد بود.
این قوانین میتواند در توافقات تعیین مهریه قبل از زمان عقد موثر بوده و زوجین باتوجه به شرایط خود اقدام به تعیین مقدار مهریه نمایند.