شرق نگار- نشست خبری هشتمین همایش سالانه انجمن علمی مطالعات صلح ایران با موضوع مکتب ایرانی صلح امروز یکشنبه ۲۵ شهریور در تالار حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
در ابتدای این نشست، دکتر «نعمت الله فاضلی»، دبیر هشتمین همایش سالانه انجمن علمی مطالعات صلح ایران گفت: بحث مکتب ایرانی صلح چندین سال است که در انجمن علمی مطالعات صلح ایران مطرح شده است و فارغ از مخالفان و منتقدان، این مکتب و دیدگاه بسیار مورد استقبال قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه مفهوم انجمن ایرانی صلح از حیث استقبالی بسیار مورد توجه قرار گرفته است، تصریح کرد: این نشان می دهد که مفهوم صلح ایرانی دارای یک جاذبه ای است که حدود ۴۰ نفر از نویسندگان طراز اول در سه حوزه انسان شناسی، جامعه شناسی صلح ایران و هنر صلح ایران مشارکت دارند.
فاضلی گفت: در تاریخ ایران صلح به عنوان یک ارزش فرهنگی برجسته شده است. از ادبیات و آیین ها گرفته تا رفتارهای اجتماعی، همه نشان از تلاش ایرانیان برای حفظ صلح دارند. این مساله نه تنها در گذشته بلکه در دوران معاصر نیز اهمیت دارد. به ویژه با توجه به نابرابری ها و جنگ ها و جنگ هایی که منطقه را تحت تاثیر قرار داده است. گفتمان صلح ایرانی می تواند به عنوان بخشی از یک فلسفه جهانی مطرح شود. ایران با داشتن تاریخ چندین ساله و منابع خلاقانه فرهنگی می تواند نقش مهمی در ایجاد صلح در منطقه و حتی جهان ایفا کند. این گفتمان باید از طریق گفتگو های فرهنگی ، تاریخی و اجتماعی تقویت شود.
دبیر هشتمین همایش سالانه انجمن علمی مطالعات صلح ایران با بیان اینکه صلح یک زبان جهانی است، بیان کرد: هیچ ملتی در جهان وجود ندارد که این زبان را نداشته باشد. همان طور که جنگ و خشونت زبان جنگ است، همیشه تاریخ مفهوم صلح را در اذهان جهانی داشته، همیشه جنگ و صلح در کنار هم بودند. در میان همه موجودات و حیوانات تنها جمعیت انسان است که افزایش یافته و این نشان می دهد که بشر توانسته بقای خود را حفظ نماید و نشان داده که زندگی فقط تعارض و ستیز نیست و در کنار این جنگ و ستیز همیشه صلح نیز مورد توجه انسان ها بوده است.
وی ادامه داد: اما به دلیل اینکه همیشه امر منفی جذابیت بیشتری دارد؛ منفی ها بیشتر مورد توجه قرار گرفته است و امور مثبت همیشه به سختی توجهات را به خود جلب می کند؛ اما باید آن را توسط اندیشمندان، دانشگاهیان و محققان برجسته کنیم.
وی در ادامه افزود: بنابراین ما به دنبال پایش منابع هستیم تا عناصری از ادبیات را پیدا کنیم که صلح دینی، صلح آیینی و صلح زبانی را گسترش دهیم. اینکه ما تصور کنیم ایران روی صلح را نخواهد دید، درست نیست؛ همین گفت و گوهایی که در سطح جامعه شکل می گیرد، زمینه ای برای ایجاد صلح در آینده خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه ساختارهای سیاسی و اجتماعی نقش مهمی در ایجاد و حفظ صلح دارند افزود: هر چند حکومت ها یکی از بازیگران اصلی در این فرایند هستند، اما مردم و نخبگان فکری نیز باید در این مسیر مشارکت داشته باشند. صلح تنها یک مفهوم فلسفی نیست، بلکه یک رویکرد اجرایی و فرهنگی است که باید در زندگی روزمره جاری شود.برخی از منتقدان به ما می گویند که شما چه کاره هستید که می خواهید مکتب ایرانی صلح را در جامعه راه اندازی کنید؟ به اعتقاد من صلح و خشونت را دولت ها در جامعه ایجاد می کنند، بر همین اساس سیاستمداران نقش بیشتری در ایجاد صلح یا ناصلح در جامعه دارند و بعد از دولت به ترتیب نخبگان فکری و طبقات اجتماعی نقش مهمی را ایفا می کنند.
می خواهیم سناریوی صلح را در تئاتر جامعه فعال کنیم
وی با بیان اینکه صلح، چیزی شبیه رقص، موسیقی و اجرا است، تصریح کرد: وقتی می گوییم مکتب اجرایی صلح به مفهوم اجرا کردن صلح هم است. ما می خواهیم سناریوی صلح را در تئاتر جامعه فعال کنیم. هدف ما این است که رقص صلح در جامعه ایرانی شکل بگیرد. ما ۴۵ سال پیش رقص ایدئولوژیک داشتیم که زاییده خشونت بود و هیچ کدام از مکاتب هم نمی خواستند صلح در جامعه وجود داشته باشد. هرچند خشونت نیز می‌تواند یک عملکرد اجتماعی باشد، اما تمرکز باید بر گسترش صلح در تمامی ابعاد زندگی باشد. به همین نسبت، هنر و فرهنگ ایرانی می‌توانند نقش مهمی در ترویج صلح داشته باشند. از معماری و آشپزی گرفته تا شعر و موسیقی، همه این عرصه‌ها می‌توانند ابزارهایی برای بیان و گسترش صلح باشند. به این ترتیب، صلح نه تنها یک مفهوم انتزاعی بلکه یک تجربه زیسته در زندگی روزمره مردم ایران می‌شود.
وی بر لزوم گفت و گو در جامعه تاکید کرد و افزود: مطالبات در سطوح مختلف زبان مردم و تحلیل اجتماعی را تغییر می دهد. وقتی گفت و گو در جامعه جدی می شود، خود به خود همه کارها درست می شود. اشتباه نکنیم انتظارمان از آگاهی را بیشتر از حد نکنیم اینکه تصور کنیم آگاهی می تواند طی دو یا سه هفته جواب دهد درست نیست؛ چرا که پاسخگویی به مطالبات و خواسته های مردم در بلندمدت صورت می گیرد.
وی در ادامه افزود: وقتی در جامعه ای گفت و گو صورت می گیرد به طبع آن افکار صاحبان قدرت هم تغییر می کند؛ چون می دانند که حیات اجتماعی قدرتمند است و خواه ناخواه باید همسو با خواسته های مردم باشد. بنابراین هر چیزی که مردم در زندگی اجتماعی خود بگویند، آن مصداق صلح است. معیار صلح، زندگی عمیق مردم است و آنهایی که فکر می کنند حق با آنهاست و منادی حق هستند، عملا خشونت را در جامعه ترویج و جاری می کنند؛ بنابراین صلح همان مردم هستند. جنگ و خشونت همیشه بر آنها تحمیل می شود مانند دولت طالبان و مردم افغانستان.
همچنین دکتر جواد رنجبر، دبیر اجرایی هشتمین همایش سالانه انجمن علمی مطالعات صلح ایران نیز در این نشست گفت: این همایش امسال با موضوع «مکتب ایرانی صلح» هشتم و نهم اسفند سال جاری در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می شود. این مکتب ایده جدید و نظریه علمی است که صلح در فرهنگ و آیین ها را در تاریخ ایران جست و جو می کند؛ ضمن اینکه اخیرا نیز کتابی با عنوان «صلح آزادی» که مجموعه مقالاتی است در تدوین صلح ایرانی به چاپ رسیده است.
۴۹ چکیده از اساتید و کشورهای مختلف دریافت کردیم
وی افزود: فراخوان این همایش چند ماه پیش به زبان های فارسی و انگلیسی اعلام شد. استقبال از آن کمی بیشتر از حد انتظار بود و تا امروز هم حدود ۴۹ چکیده از کشورها، اساتید و شهرهای مختلف دریافت کردیم. این چکیده ها در شورای علمی همایش در حال بررسی است. اعضای علمی این شورا را دکتر اسد دادبه، دکتر جعفری قناواتی ، دکتر سید محمد بهشتی، دکتر منصورنژاد، دکتر بستانی و تعدادی از اساتید کشورهای ترکیه، افغانستان، ایتالیا، قزاقستان و گرجستان تشکیل می دهند.
همچنین در این نشست، دکتر مجتبی مقصودی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد نیز با بیان اینکه امسال هشتمین همایش سالانه انجمن علمی مطالعات صلح ایران برگزار می شود، گفت: انجمن مطالعات صلح ایران بسته به ضرورت ها و نیازهای جامعه ایران حدود ۱۰ سال است که مجوز خود را از وزارت علوم دریافت نموده و فعالیت می کند. این انجمن از جمله بیش از ۴۰۰ انجمنی است که فعال است و در میان این انجمن ها پیشتاز می باشد.
وی با بیان اینکه در طول همین هفته شش برنامه علمی در دستور کار انجمن قرار گرفته است،تصریح کرد: این انجمن صبقه ای کاملا علمی دارد و بین رشته ای است؛ با حضور داوطلبان اعضا فعالیت می کند و دارای کمیته هایی مانند کمیته محیط زیست، ادبیات و صلح، زنان و صلح، کودکان و صلح می باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد با بیان اینکه تمام جوامع دنیا نیاز به صلح دارد، تصریح کرد: قطعا در سطح جهان الگوها و مدل های صلح مختلفی وجود دارد. شاید برخی آنها به لحاظ تاریخی منشأ اثر بوده و هستند. به نظرم در تاریخ ، ادبیات و فرهنگ و ریشه های این مرز و بوم، داشته های زیادی داریم که می توانیم صحبت از مکتب ایرانی صلح بکنیم البته مکتب ایرانی صلح نافی تلاش های دیگران برای استقرار صلح نیست؛ وضعیتی که ما به دنبال استقرار آن هستیم به منزله نبود جنگ نیست بلکه به مفهوم فراگیرتر است؛ مفهومی که در آن انسان ها کرامت داشته باشند و آن را در همه حوزه های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی احساس کنند.
مقصودی تصریح کرد: زمانی که انجمن علمی مطالعات صلح ایران ۱۰ سال پیش تاسیس شد، شاید در حوزه صلح، تولید ادبیات، متون علمی، مقالات و تولید کتاب بسیار محدود بود اما امروز مدعی هستیم، انجمن مطالعات صلح ایران تنها نیست و به این نتیجه رسیدیم که جامعه نیازمند صلح است.
وی با بیان اینکه امیدواریم این همایش به سرانجام خوبی برسد، اظهار کرد: سرانجام خوب به این معناست که سیاست های پیشنهادی و راهبرد های این انجمن دیده شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد با بیان اینکه صلح یک مطالعه جهانی است، خاطرنشان کرد: اما این نیاز در بعضی کشورهای دنیا شدیدتر است، به عنوان مثال در کشور افغانستان. اصولا نسل های جدید به سمت صلح گرایش بیشتری دارند؛ بنابراین همه ما در ایجاد صلح و ناصلح سهیم هستیم ولی دولت ها مسئولیت بیشتری در این زمینه دارند. در ابتدا مهمترین وظیفه دولت ها برقراری امنیت بود ولی بعدها دولت ها پیشرفت کردند و اکنون نسل سوم دولت ها مسئولیت صلح و ایجاد شادی و نشاط را نیز بر عهده دارند. مسلما باید همه هم و غم دولت ها ایجاد جامعه سالم و شاد باشد چرا که در این صورت جامعه مستعد آسیب های اجتماعی مانند افزایش طلاق و اعتیاد می شود.
وی ادامه داد: بنابراین برخی از دولت ها توجه کمتری نسبت به این مسئله دارند و یا عناد هم می کنند؛ بنابراین دولت ها نسل جدیدی از مسئولیت ها را بر عهده دارند؛ آنها می توانند تصریح کننده یا نفی کننده صلح در جامعه باشند.
منبع: شبستان
