به گزارش پایگاه خبری شرق‌نگار، گذر فرهنگ و هنر گلستان مشهد که یک دهه پیش به عنوان محل عرضه تولیدات زنان سرپرست خانوار تحت عنوان «بازار خاتون» راه‌اندازی شده بود و پس از آن به «بازارچه کتاب گلستان» تغییر کاربری داده بود، پس از مدت‌ها تعطیلی قرار است طی روزهای آینده و با نام «گذر فرهنگ و هنر گلستان» بازگشایی شود. در حالی که شهرداری مشهد به منظور مرمت و بازگشایی این گذر فرهنگی تفاهم‌نامه‌ای با «موسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» منعقد کرده بود تا این مجموعه در اردیبهشت ۱۳۹۹ به بهره‌برداری رسد، اما در حال حاضر قرار است این مجموعه با یکسال تأخیر توسط «شهرکتاب» افتتاح شود. موضوعی که انتقاد موسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را در پی داشته، اما شهرداری مشهد آن را کاملاً قانونی می‌داند.
فرآیند ایجاد گذرهای فرهنگ و هنر در کشور چگونه است؟
امین عارف‌نیا، مدیرعامل موسسه کمک به توسعه فضاهای فرهنگ و هنر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص پیشینه ایجاد گذرهای فرهنگ و هنر در کشور و اتفافات رخ داده در رابطه با بهره‌برداری گذر فرهنگ و هنر گلستان مشهد، اظهار کرد: یکی از کلان‌برنامه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت دوازدهم، مردمی کردن فرهنگ و هنر و توسعه فضاهای فرهنگی بوده و در همین راستا برنامه‌ای تحت عنوان ایجاد گذرهای فرهنگ و هنر تدوین شد که برای آن شیوه‌نامه‌ای تهیه شد و توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ابلاغ و پیگیری آن به موسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر که از موسسات تابعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، واگذار شد.
وی ادامه داد: فرآیند ایجاد گذرهای فرهنگ و هنر نیز به این صورت است که در هر شهری که امکان و فضایی برای ایجاد گذر فرهنگ و هنر وجود داشته باشد، شهرداری آن شهر موقعیت را در یک نامه رسمی با امضاء مشترک شهردار و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آن استان به موسسه منعکس می‌کند و موسسه پس از اعزام گروه کارشناسی و ارزیابی آن مکان، در صورتی که آن مکان به عنوان فضای مناسب برای گذر فرهنگ هنر تشخیص داده شود، مراتب را به شهرداری آن شهر اعلام می‌کند و به فراخور آن، تفاهمی بین موسسه توسعه فرهنگ و هنر، شهرداری و اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آن استان انجام می‌شود تا مقدمات ایجاد گذر مهیا شود.
انعقاد تفاهم‌نامه میان شهرداری و موسسه توسعه فرهنگ و هنر برای بهره‌برداری گذر گلستان مشهد
مدیرعامل موسسه کمک به توسعه فضاهای فرهنگ و هنر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به تفاهم‌نامه میان شهرداری مشهد و این موسسه مبنی بر بهره‌برداری گذر فرهنگ و هنر گلستان مشهد، خاطرنشان کرد: در دی ماه ۱۳۹۹ ایده ایجاد گذرهای فرهنگ و هنر در مشهد، توسط مدیرکل وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با موسسه توسعه فرهنگ و هنر در میان گذاشته شد و چند مکان پیشنهاد شد. بنده در سفری که به مشهد داشتم از این مکان‌ها بازدید کردم و جلسه‌ای نیز با شهردار مشهد برگزار کردیم که در خصوص ایجاد گذر فرهنگ و هنر در دو مکان تفاهم کردیم و مقرر شد که تفاهم‌نامه‌ای مبادله شود. در این راستا در بهمن‌ماه ۱۳۹۹ تفاهم‌نامه سه‌جانبه‌ای بین شهرداری مشهد، موسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر و اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی منعقد شد و توافق شد که شهرداری مشهد تا پایان سال ۱۳۹۹ ضمن مرمت، بازسازی و بهسازی آن گذر که به لحاظ زیرساخت‌ها، جداره‌ها، کف، سیما و منظر دارای نواقصی بود، نواقص را برطرف کند و به فوریت بتوانیم آن‌جا را برای استقرار کسب‌وکارهای فرهنگی و هنری مهیا کنیم.
عارف‌نیا ادامه داد: پس از مبادله این تفاهم‌نامه، به فوریت یک شرکت مشاور انتخاب شد و آن شرکت طرحی را برای این لوکیشن آماده کرد و همزمان یک شرکت مجری نیز از طرف شهرداری مشهد مستقر شد و با نظارت یک کارگروه سه‌جانبه که معاون فرهنگی وقت مشهد، آقای مصحفی، معاون هنری وقت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، آقای محمدی و معاون فرهنگی موسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر، آقای جمالی را شامل می‌شد، به فرآیند بازسازی و بهسازی ابنیه نظارت داشتند و به موازات آن فراخوانی تهیه شد تا اصحاب فرهنگ و هنر و کسب‌وکارهای فرهنگی در شهر مشهد را دعوت کردیم، برای اینکه اگر مایل هستند در گذر گلستان مشهد مستقر شوند و کسب‌وکاری را راه‌اندازی کنند، طرح و ایده خود را به دفتر تسهیلگری گذر گلستان که در خیابان رازی مشهد راه‌اندازی شد ارائه کنند. این فراخوان به صورت گسترده در رسانه‌ها و مطبوعات منتشر شد و تا نیمه فروردین علاقه‌مندان فرصت داشتند تا ایده‌ها و طرح‌های خود را به ما پیشنهاد دهند و حتی این فرصت را تا پایان فروردین نیز تمدید کردیم که کسب‌وکاری از قلم نیفتد و اگر موسسه‌ای علاقه‌مند است تا در گذر گلستان فعالیت داشته باشد، پیشنهاد خود را ارائه دهد.
خروج غیر اصولی شهرداری مشهد از تفاهم‌نامه پس از تغییر معاون فرهنگی شهردار
وی تصریح کرد: متاسفانه با وجود اینکه فضای گذر فرهنگ و هنر گلستان مشهد بازسازی شد، از اواخر فروردین، با تغییر معاون فرهنگی و اجتماعی شهردار مشهد، شهرداری مشهد از این کارگروه فاصله گرفت و باوجود پیگیری‌ها، مکاتبات و تماس‌های مکرر ما با شهرداری، نماینده آن در جلسات شرکت نکرد و بنا به دلایل غیرموجه از همراهی و همکاری اجتناب کردند که برای ما جای تامل و تعجب داشت. با این حال، با شهردار مشهد مکاتبات متعددی انجام دادیم و تمایل خود را برای اینکه گذر فرهنگ و هنر مشهد را راه‌اندازی کنیم و به کسب‌وکارهای علاقه‌مند، تسهیلات کم‌بهره اعطاء کنیم اعلام کردیم، اما شهرداری مشهد از این حضور اجتناب کرد که این اجتناب برای اهل ما، فرهنگ و هنر و همکاران ما در اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، جای سوال و تعجب داشت.
واگذاری یکپارچه گذر گلستان توسط شهرداری به شهر کتاب در راستای تامین منافع مالی است؟
مدیرعامل موسسه کمک به توسعه فضاهای فرهنگ و هنر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: در پی پاسخ ندادن شهرداری مشهد، این موضوع در هاله‌ای از ابهام باقی ماند تا اینکه یک ماه پیش متوجه شدیم که معاونت اقتصادی شهرداری مشهد فراخوانی را منتشر کرده و اعلام کرده که کسب‌وکارهایی که علاقه‌مند هستند تا تمام گذر را به صورت یکپارچه در اختیارشان قرار دهیم، به معاونت اقتصادی شهرداری مشهد مراجعه کنند. به محض اطلاع از این فراخوان، دوباره با شهردار مشهد مکاتبه کردیم، به تفاهم‌نامه مبادله شده و تمایل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و موسسه برای همکاری اشاره کردم و باوجود مکاتبه، پاسخی از شهرداری مشهد به ما داده نشد و این برای ما جای تامل داشت. در حالی که در شهرهای دیگر، شهرداری‌ها با علاقه و انگیزه به دنبال این هستند که فرصتی را برای فعالیت کسب‌وکارهای فرهنگی و هنری و کارآفرینی مهیا کنند.
عارف‌نیا افزود: ما موسسه تصدی‌گر نیستیم، بلکه تسهیلگر هستیم و به نمایندگی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برای کمک به کسب‌وکارهای فرهنگی و کمک به توسعه فعالیت‌های فرهنگی در حال انجام کار هستیم. پس بهره‌برداری گذر فرهنگ و هنر گلستان مشهد منافعی برای ما نداشته و فقط قصد کمک داشیم، اما گویا درآمد آفرینی و بهره‌مندی اقتصادی از این گذر برای شهرداری مشهد، جذاب‌تر از فرصت‌آفرینی برای استقرار کسب‌وکارهای فرهنگی و هنری بوده است. اینکه بهره‌بردار جدیدی برای گذر فرهنگ و هنر گلستان مشهد انتخاب شده، کاملاً با تفاهمی که بین ما جاری شد در تضاد و تناقض است و جای سوال دارد که قطعاً شهرداری مشهد باید پاسخگوی آن باشد.
به نتیجه نرسیدن فعالیت از سوی موسسه توسعه فرهنگ و هنر کذب محض است
وی با بیان اینکه شرکت‌کنندگان بسیاری برای بهره‌برداری توسط ما در فراخوان ثبت‌نام کرده بودند، بیان کرد: تمام اسناد و مدارک آن موجود است و به نتیجه نرسیدن فعالیت از سوی موسسه توسعه فرهنگ و هنر کذب محض است. ما مکاتبه‌های متعددی را با شهرداری مشهد انجام دادیم و علاقه‌مندی خود را برای بهره‌برداری اعلام کردیم، اما متاسفانه پاسخی دریافت نکردیم و واگذاری گذر فرهنگ و هنر گلستان مشهد به شهر کتاب خلاف تفاهم ما بوده است.
موسسه کمک به فرهنگ و هنر نتوانست بهره‌بردار پیدا کند
مهدی حاتمی، سرپرست معاونت اقتصادی شهرداری مشهد در رابطه با چرایی تغییر بهره‌برداری گذر فرهنگ و هنر گلستان مشهد، اظهار کرد: پیش از سال نو مذاکره و تفاهمی با موسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انعقاد کردیم و آن‌ها تلاش کردند برای گذر فرهنگ و هنر گلستان مشهد بهره‌بردار پیدا کرده و معرفی کنند که موفق نشدند. پس از سه ماه اعلام کردند که به دلیل کرونا نتوانستند که بهره‌بردار پیدا کنند و پس از آن ما در شهرداری مشهد با فرآیند قانونی فراخوان برگزار کردیم و از بین شرکت‌کنندگان و برای سرمایه‌گذاری بیشتر، موسسه غیرتجاری «شهر کتاب» با پیشنهاد بهتر برنده شد و هفته دیگر توسط این موسسه به بهره‌برداری می‌رسد.
