تامین خودکفایی
کمال حسینی_ هر سرزمین را میتوان همچون مزرعهای دانست که در آن، بذر آینده کاشته میشود. اگر این بذرها از زمین خود برنخیزند، میوهای که بر شاخهها میروید، طعمی از وابستگی خواهد داشت. خودکفایی در علوم و فنون، در صنعت و کشاورزی، و حتی در عرصههای حساس دفاعی، نه تنها ضرورتی اقتصادی و سیاسی است، بلکه همانند ریشهای است که درخت هویت یک ملت را استوار میسازد.
خودکفایی به معنای بستن درها بر جهان نیست؛ بلکه به معنای باز کردن درون به روی تواناییهای خویش است. همانگونه که رودخانه از چشمههای درونی زمین سرچشمه میگیرد، اقتدار علمی و صنعتی یک ملت نیز باید از دل توان و ابتکار فرزندانش برخیزد. کشوری که در علوم و فنون به خویشتن اعتماد کند، همچون کوهی استوار است که در برابر بادهای وابستگی خم نمیشود.
نگاهی به تاریخ، تمثیل روشنی از این حقیقت به ما میدهد. هرگاه ملتها بر پایه اتکا به خویش، صنعت و کشاورزی خود را سامان دادهاند، نهتنها در برابر فشارهای خارجی مقاومتر شدهاند، بلکه اعتمادبهنفس جمعیشان نیز شکوفا گشته است. از ژاپنی که پس از جنگ جهانی دوم با خودباوری و تکیه بر علم بومیاش به یکی از قدرتهای صنعتی بدل شد، تا ایران که در دهههای اخیر در حوزههای کشاورزی و صنایع دفاعی دستاوردهایی درخور داشته است، همه نشان میدهند که خودکفایی تنها یک شعار نیست؛ حقیقتی است که با عزم و تلاش جمعی حاصل میشود.
در کشاورزی، خودکفایی همانند دانهای است که در خاکی خودی کاشته میشود و محصولی میدهد که طعم استقلال دارد. چه زیباست روزی که نان سفرهها از گندم این خاک برآید، نه از دانههای وارداتی. در صنعت نیز، خودکفایی همچون چرخدندهای است که بینیاز از روغن بیگانه میچرخد و حرکت خود را از ابتکار و تلاش جوانان این سرزمین میگیرد.
و در امور نظامی، خودکفایی شبیه به سپری است که با دستان خویش ساختهای؛ سپری که اگر روزی تندباد حادثه وزیدن گیرد، اتکای تو به آن استوارتر از هر حمایت بیرونی خواهد بود. هیچ ملتی با امنیت قرضی به استقلال نرسیده است؛ استقلال زمانی معنا مییابد که ابزار دفاع و اقتدار، از ریشههای داخلی روییده باشد.
اما خودکفایی تنها ابزار مقاومت نیست؛ بذر امید نیز هست. هر جوان محقق یا صنعتگری که در آزمایشگاه یا کارگاه خود ایدهای تازه میآفریند، در واقع تخمی در خاک خودکفایی میکارد. این تخم شاید امروز کوچک باشد، اما فردا به درختی تنومند بدل خواهد شد که هم سایه میبخشد و هم ثمر.
نتیجه روشن است: اگر میخواهیم آیندهای روشن و سربلند برای فرزندانمان بسازیم، باید امروز زمین خودکفایی را با آب دانش و کود ابتکار آبیاری کنیم. باید درختهای علم و صنعت را با ریشههای خودی بپرورانیم تا در برابر تندبادهای سیاسی و اقتصادی، همچون جنگلی انبوه و استوار بایستند. تنها در این صورت است که میتوانیم با صدایی رسا بگوییم: ما صاحب ثمرهایم که از خاک خویش روییده، و هیچ دستی قادر به بریدن شاخههای آن نیست.